Akaryakıt Tanklarının ( Benzin, Mazot) Depolanma Yönetmeliği
19 Aralık 2007 ÇARŞAMBA
Resmî Gazete
Sayı : 26735
YÖNETMELİK
Karar Sayısı : 2007/12937
Ekli “Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik”in yürürlüğe konulması; Bayındırlık ve İskân Bakanlığının 1/11/2007 tarihli ve 5098 sayılı yazısı üzerine, 7126 sayılı Sivil Savunma Kanunu’nun ek 9 uncu maddesine göre, Bakanlar Kurulu’nca 27/11/2007 tarihinde kararlaştırılmıştır.
Abdullah GÜL
CUMHURBAŞKANI
Recep Tayyip ERDOĞAN
Başbakan
C. ÇİÇEK H. YAZICI N. EKREN M. AYDIN
Devlet Bak. ve Başb. Yrd. Devlet Bak. ve Başb. Yrd. Devlet Bak. ve Başb. Yrd. Devlet Bakanı
M. BAŞESGİOĞLU B. YILDIRIM N. ÇUBUKÇU N. EKREN
Devlet Bakanı Devlet Bakanı V. Devlet Bakanı Devlet Bakanı V.
M. S. YAZICIOĞLU M. A. ŞAHİN M. V. GÖNÜL B. ATALAY
Devlet Bakanı Adalet Bakanı Millî Savunma Bakanı İçişleri Bakanı
B. ATALAY K. UNAKITAN H. ÇELİK F. N. ÖZAK
Dışişleri Bakanı V. Maliye Bakanı Millî Eğitim Bakanı Bayındırlık ve İskân Bakanı
R. AKDAĞ B. YILDIRIM M. M. EKER F. ÇELİK
Sağlık Bakanı Ulaştırma Bakanı Tarım ve Köyişleri Bakanı Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı
M. Z. ÇAĞLAYAN M. H.GÜLER E. GÜNAY V. EROĞLU
Sanayi ve Ticaret Bakanı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Kültür ve Turizm Bakanı Çevre ve Orman Bakanı
SEKİZİNCİ KISIM
Tehlikeli Maddelerin Depolanması ve Kullanılması
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Tehlikeli maddeler ile ilgili olarak uygulanacak hükümler
MADDE 101- (1) Tehlikeli maddelerin depolanması, doldurulması, kullanılması, üretilmesi ve satışa sunulması hakkında bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hâllerde ilgili mevzuat ve standartlara uyulur.
Tehlikeli maddelerin sınıflandırılması
MADDE 102- (1) Tehlikeli maddelerin sınıfları aşağıda belirtilmiştir:
a) Patlayıcı maddeler,
b) Parlayıcı ve patlayıcı gazlar,
c) Yanıcı sıvılar,
ç) Yanıcı katı maddeler,
d) Oksitleyici maddeler,
e) Zehirli ve iğrendirici maddeler,
f) Radyoaktif maddeler,
g) Dağlayıcı maddeler,
ğ) Diğer tehlikeli maddeler.
Depolama hacimlerinin genel özellikleri
MADDE 103- (1) Tehlikeli maddelerin depolandığı yerlerde aşağıda belirtilen hususlara uyulması mecburidir:
a) Topluma açık yerlerde ve konutların altında veya bitişiğinde tehlikeli maddeler ile ilgili olarak yapılan işlerin, ilgili standartlarda belirtilen şartlara uygun olması gerekir.
b) Parlayıcı ve patlayıcı maddeler üretilen veya işlenen veya depolanan tek katlı binalarda duvarların yanmaz veya yangına 120 dakika dayanıklı olması gerekir. Çok katlı binalarda ise, binaların en üst katında olmak şartıyla ilgili tüzük ve yönetmeliklerde öngörülen ölçüde bu maddelerin üretilmesine veya işletilmesine veya depolanmasına müsaade edilir.
c) Herhangi bir amaçla tehlikeli madde bulundurulan yapılarda, tehlikeli maddenin miktarlarına ve tehlike sınıfına bağlı olarak çevre güvenliği sağlanır.
ç) Binaya ulaşım yollarının sürekli olarak açık tutulması ve bu yollar üzerine park yapılmaması gerekir.
d) Üretimin ve tehlikeli maddenin özelliğine göre binaların tabanlarının statik elektriği iletici özellikte yapılması ve kapıların statik elektriğe karşı topraklanması şarttır.
e) Binalardaki giriş ve çıkış kapılarının, pencerelerin, panjurların ve havalandırma kanallarının kapaklarının basınç karşısında dışarıya doğru açılması ve tehlike anında bina içinde bulunanların kolayca kaçabilmelerini veya tahliye edilebilmelerini sağlayacak biçimde yapılması gerekir.
f) Binanın pencerelerinde parmaklık veya kafes bulunamaz. Birden çok bölümü bulunan işyeri binalarında bölümlerden her birinin, biri doğrudan doğruya dışarıya, diğeri ana koridora açılan en az 2 kapısının bulunması şarttır. İç bölmelerin, meydana gelebilecek en yüksek basınca dayanıklı, çatlaksız düz yüzeyli, yanmaz malzemeden yapılmış, açık renkte boyanmış veya badanalanmış, kolayca yıkanabilir şekilde olması gerekir. Hafif eğimli yapılan tabanlar bir drenaj sistemiyle beraber bir depoya veya dinlendirme kuyusuna bağlanır. Tehlikeli maddelere uygun özellikteki atık su arıtma tesisleri de bu amaçla kullanılabilir.
g) Binaların tavanlarının ve tabanlarının yanmaz, sızdırmaz, çarpma ile kıvılcım çıkarmaz ve kolay temizlenir malzemeden, hafif eğimli olarak, pencerelerin ise, büyük parçalar hâlinde, etrafa dağılmayacak ve zarar vermeyecek telli cam veya kırılmaz cam gibi maddelerden yapılması gerekir
.
İKİNCİ BÖLÜM
Patlayıcı Maddeler
Patlayıcı maddeler
MADDE 104- (1) Bu Yönetmeliğe göre patlayıcı maddeler; sürtme, darbe ve ısı etkisi altında başka bir maddenin katılmasına gerek olmadan hızla reaksiyona giren ve çevreye zarar veren maddelerdir.
(2) Kolay yanıcı, parlayıcı ve patlayıcı maddeler ile benzeri maddelerin depo ve satış yerleri altında, üstünde ve bitişiğinde, oteller, eğlence yerleri ve kahvehaneler gibi topluma açık yerler bulunamaz.
(3) Av malzemesi satan işyerlerinin, müstakil ve tercihen tek katlı binada bulunması ve başka bir işyeri veya mesken ile kapısının veya bağlantı penceresinin olmaması gerekir.
(4) Çok katlı binalarda veya pasajlarda av malzemesi satılabilmesi için; satış yerinin zemin katında olması, sokaktan doğrudan girişinin bulunması, binanın diğer bölümleri ile bağlantısının bulunmaması ve duvarları yangına en az 180 dakika dayanıklı olması şarttır.
(5) Av barutu ve malzemesi satış yerlerinin içi uygun bir malzeme ile ateşe dayanıklı hâle getirilir. Özel kasa ve çelik dolaplar; arabalı sistemde, bir kişinin kolayca yerini değiştirebileceği ve yangın hâlinde ortamdan çıkarıp güvenlikli bir yere taşıyabileceği şekilde yapılır. Binalardaki giriş ve çıkış kapılarının, pencerelerin, panjurların ve havalandırma kanallarının kapaklarının basınç karşısında dışarıya doğru açılması ve tehlike anında bina içinde bulunanların kolayca kaçabilmelerini sağlayacak biçimde yapılması şarttır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Yanıcı ve parlayıcı Sıvılar
Yanıcı ve parlayıcı sıvılar
MADDE 113- (1) Yanıcı ve parlayıcı sıvılar aşağıdaki şekilde tanımlanır ve sınıflara ayrılır:
a) Yanıcı sıvılar, parlama noktası 37.8 °C ve daha yüksek olan sıvılardır. Yanıcı sıvılar aşağıdaki alt sınıflara ayrılır:
1) Sınıf II sıvılar: Parlama noktaları 37.8 °C ve daha yüksek ve 60 °C’dan düşük olan sıvılardır.
2) Sınıf IIIA sıvılar: Parlama noktaları 60 °C ve daha yüksek ve 93 °C’dan düşük olan sıvılardır.
3) Sınıf IIIB sıvılar: Parlama noktaları 93 °C ve daha yüksek olan sıvılardır.
b) Parlayıcı sıvı (Sınıf I), parlama noktası 37.8 °C’ın altında ve 37.8 °C’daki buhar basıncı 276 kPa’ı aşmayan sıvılar parlayıcı sıvı, yani, Sınıf I olarak kabul edilir. Sınıf I sıvılar, aşağıdaki alt sınıflara ayrılır:
1) Sınıf IA sıvılar: Parlama noktaları 22.8 °C’dan ve kaynama noktaları 37.8 °C’dan düşük olan sıvılardır.
2) Sınıf IB sıvılar: Parlama noktaları 22.8 °C’dan düşük ve kaynama noktaları 37.8 °C ve daha yüksek olan sıvılardır.
3) Sınıf IC sıvılar: Parlama noktaları 22.8 °C’dan yüksek ve 37.8 °C’dan düşük olan sıvılardır.
(2) Parlama noktasının üzerinde ısıtılan Sınıf II ve Sınıf IIIA sıvılar, Sınıf I olarak kabul edilir.
Bildirim ve izin mecburiyeti
MADDE 114- (1) Sınıf IIIA ve Sınıf IIIB sıvılar dışında olup depolama yerine göre depolanan miktarı Ek-11’de verilen değerleri aşan yanıcı ve parlayıcı sıvı depolarının, ilgili mevzuat uyarınca bildirimi mecburidir. Depolanan miktarın, Ek-11’de verilen değerlerin üst sınırını aşması veya depolanan yerin farklı olması hâlinde, ayrıca itfaiye teşkilatından izin alınması şarttır.
(2) Sınıf I ve Sınıf II sınıfı sıvıların doldurulduğu kapalı hacimlerde, saatte 200 litreden fazla dolum yapılıyor ve 1000 litreden fazla yanıcı sıvı bulunduruyor ise, itfaiye teşkilatından izin alınması mecburidir.
(3) Sınıf II, Sınıf IIIA ve Sınıf IIIB sıvılar, Sınıf I sıvılar ile beraber depolanıyor ise, 5 litre Sınıf II ve Sınıf IIIA, 1 litre Sınıf I sıvıya eşdeğer olarak alınır ve toplam miktar buna göre hesaplanır.
Azami depolama miktarları ve depolama şekilleri
MADDE 115- (1) Koridorda, geçişlerde, merdiven sahanlığında, merdiven altında, bodrumda, herkesin girebileceği hol ve fuayelerde, kaçış yollarında, çalışılan yerlerde, lokanta ve kahvehane gibi umuma açık yerlerde parlayıcı ve yanıcı sıvı depolanamaz.
(2) Diğer kullanım alanlarından yangına en az 90 dakika dayanıklı duvar ve döşemeler ile ayırılan ve tali derecedeki işlemler yürütülen binalarda, depolama odasında veya 200 °C’de 10 dakika yangına dayanıklı dolap içerisinde;
a) Sınıf IA sıvılar 100 litre orijinal kabında,
b) Sınıf IB, Sınıf IC, Sınıf II ve Sınıf IIIA sıvılar, toplam 500 litre orijinal kabında,
c) Sınıf IB, Sınıf IC, Sınıf II ve Sınıf IIIA sıvılar, toplam 2500 litre taşınabilir tanklarda,
depolanabilir.
(3) Diğer kullanım alanlarından yangına en az 90 dakika dayanıklı duvar ve döşemeler ile ayrılan perakende satış yerlerinde yanıcı ve parlayıcı sıvılar, 200 °C’de 10 dakika yangına dayanıklı kabin ve orijinal ambalaj içinde aşağıda belirtilen miktarları aşmamak şartıyla, beher m2 taban alanı için 5 litre bulundurulabilir.
a) Sınıf IA sıvılar, en fazla 100 litre,
b) Sınıf IB, Sınıf IC, Sınıf II ve Sınıf IIIA sıvılar, toplam kapasite miktarı orijinal kaplarında en fazla 1000 litre,
c) Sınıf IIIB sıvılar, en fazla 2500 litre,
bulundurulabilir.
(4) Sınıf II ve Sınıf III yanıcı sıvılar dökme hâlde bulunduruluyor ise, 119 uncu ve 120 nci madde hükümleri uygulanır.
Tehlike bölgelerinin tanımları
MADDE 116- (1) İlgili yönetmelik ve standartlara uygun olmak şartıyla, tehlike bölgeleri üçe ayrılır:
a) 0. Bölge: Patlayıcı gaz-hava karışımının devamlı surette veya uzun süre mevcut olduğu boru ve kap içleri gibi bölgelerdir.
b) 1. Bölge: Patlayıcı gaz-hava karışımının normal çalışma sırasında oluşma ihtimalinin olduğu dolum borusu civarı ve armatürler gibi bölgelerdir.
c) 2. Bölge: Patlayıcı gaz-hava karışımının normal çalışma sırasında oluşma ihtimalinin olmadığı ve fakat olması hâlinde yalnız kısa bir süre için mevcut olduğu, tankların yakın çevresi gibi bölgelerdir.
Tehlike bölgelerindeki sınırlamalar
MADDE 117- (1) Tehlike bölgelerindeki sınırlamalar aşağıda belirtildiği şekilde olur:
a) 0. Tehlike Bölgesinde, beklenen yüksek işletme tehlikesi sebebiyle yalnız bu Bölgede kullanılmasına müsaade edilmiş ve var ise Türk Standartları Enstitüsü sertifikalı veya uygunluk belgeli olan cihazların kullanılması mecburidir.
b) 1. Tehlike Bölgesinde, yalnız patlama ve kıvılcım güvenlikli cihaz ve sistemler kullanılır. Bu bölgeye taşıma araçlarının girmesine, ancak patlayıcı karışımların oluşmasını önleyecek tedbirlerin alınmış olması hâlinde müsaade edilir.
c) 2. Tehlike Bölgesinde, sadece kıvılcım oluşturmayan ve buhar hava karışımının tutuşma sıcaklığının 4/5 sıcaklığına erişmeyen cihaz ve sistemler kullanılabilir. Bu Bölgede basınçlı, sıvılaştırılmış veya basınç altında çözünmüş gazlar, yanmayan ve sağlığa zararlı olmayan gazlar ve söndürme cihazları hariç olmak üzere, sadece yangına en az 120 dakika dayanıklı kapalı hacimlerde depolanabilir.
Depo binası içinde depolama
MADDE 118- (1) Yanıcı ve parlayıcı sıvıların depolandığı depo binaları en az 120 dakika yangına dayanıklı şekilde yapılır. Sınıf I parlayıcı sıvıların depolandığı binaların bodrum katının bulunmaması gerekir. Sınıf II sıvılar, bodrum katta depolanamazlar. Sınıf IIIA ve Sınıf IIIB sıvılar bodrum katta depolanacaklar ise, depolanacak miktar 40000 litreyi geçemez.
(2) Bir kapalı hacimde beher yığında Ek-12/A’da belirtilen değerleri aşmamak kaydıyla, en fazla 5 ayrı yığın oluşturarak, her bir yığının birbirlerine olan mesafesi 3 m olmak üzere parlayıcı sıvı depolanabilir. Aynı hacimde çeşitli tehlike sınıflarına giren sıvılar birlikte depolanıyor ise, toplam depolanacak miktar, en yüksek tehlike sınıfına göre alınır ve;
a) Sınıf IA + Sınıf IB/2
b) Sınıf IA + Sınıf IC/4
c) Sınıf IA + Sınıf II/12
ç) Sınıf IA + Sınıf IIIA/40
d) Sınıf IA + Sınıf IIIB/80
şeklinde depolanır. Sınıf IA cinsinden depolanan toplam sıvı miktarı, 12500 litreyi geçemez.
(3) Yanıcı ve parlayıcı sıvıların, bunların işlendiği fabrika ve atölye binalarında depolanmasına, Ek-12/B’de belirtilen değerleri aşmaması ve işlemin yürütüldüğü alandan tecrit edilmiş bir alan içinde yer alması şartı ile izin verilir.
(4) Depo hacimleri 1. Tehlike Bölgesidir. Depo hacminden dışarıya açılan kapılardan ve pencerelerden ve diğer açıklıklardan itibaren 5 m yarıçapındaki bölge, döşemeden 0.8 m yüksekliğe kadar 2. Tehlike Bölgeleridir.
(5) Depo hacimlerine işi olmayanların girmesi yasaklanır ve uygun bir levha ile bu yasak belirtilir.
(6) Komşu hacimlere boru geçişlerinin ve tavan deliklerinin yanıcı olmayan yapı malzemeleri ile buhar hava karışımı geçmeyecek şekilde tıkanması mecburidir.
(7) Depo binaları, konutlara ve insanların bulunduğu hacimlere bitişik olamaz.
(8) Döşemelerin depolanan sıvı için geçirgen olmaması ve yanıcı olmayan malzemeden yapılması gerekir. Dökülen yanıcı sıvının, atık su çukurlarına, kanallara, borulara ve boru ve tesisat kanallarına sızması önlenir. Kapılar en az 120 dakika yangına dayanıklı olur.
(9) Depo hacimlerinin yeteri kadar havalandırılması ve elektrik ile teknik kurallara uygun şekilde aydınlatılması gerekir. Doğal çekim yetişmiyor ise, döşeme düzeyinde etkili, saatte en az 6 hava değişimi yapacak patlama ve kıvılcım güvenlikli mekanik bir düzen kurulur.
Açıkta yerüstü depolama
MADDE 119- (1) Açıkta kurulan yerüstü tanklarının meskun yerlerden ve kara ve demir yollarından uzaklığı Ek-12/C’de verilen esaslara göre belirlenir.
(2) Havuzlama:
a) Havuzlama hacmi, aynı büyüklükte tanklar kurulu ise bir tankın hacmine, çeşitli boylarda tanklar var ise en büyük tankın hacmine eşit olur.
b) Havuzlama hacmi, taşınabilir tankların toplam hacimlerinin % 75’ine veya en az en büyük taşınabilir bir tankın hacmine eşit olur.
c) Karma depolama yapılır ise, havuzlama hacmi, (a) ve (b) bentlerinde belirtilen esaslara göre yapılan hacimlerin toplamına eşit olur.
ç) Ham petrol ve karbonsülfür depolandığında, havuzlama hacmi, toplam hacme eşit alınır.
d) Ham petrol ve karbonsülfür dışındaki, Sınıf I, Sınıf II ve Sınıf III yanıcı sıvılar, toplam hacim Sınıf IA parlayıcı cinsinden 12500 litreyi geçmediği sürece, tek havuzlama bölgesinde depolanabilir.
e) Ham petrol veya karbonsülfür için, depolanan hacim 15000 m³’ü ve havuzlama yüzeyi 700 m²’yi geçmediği sürece, bir havuzlama bölgesi yapılabilir.
f) (a) ve (b) bentlerinde belirtilen esaslar, sınıfı, Sınıf I, Sınıf II ve Sınıf III sıvılar ile beraber depolandığında da geçerlidir.
g) Havuzlama bölgesi hafriyat veya setler ile yapılabilir. Sızdırmazlığı sağlayan folyo dışında bütün malzemenin yanmaz olması ve cidarların yangın hâlinde sızdırmaz kalması gerekir. Folyolar yanıcı ise, yangına karşı korunması şarttır.
ğ) Tankların, yüksekliklerinin 4/5’inden daha alçak olan set ve duvarlardan en az 3 m uzaklıkta olması gerekir. Bu konudaki ölçüm, tank cidarından yapılır.
h) Havuzlama hacimlerinin set ve duvar depolarından boru geçiyor ise, bunların sızdırmaz şekilde yerleştirilmesi ve havuzlama hacminden su boşaltma imkânı bulunması gerekir. Akıntıların kapanabilir ve yanıcı sıvıyı ayırabilen düzen ile donatılması şarttır.
ı) Havuzlama hacmi içinde bölmeler yapılmış ise, bunların yüksekliği dış duvarların yüksekliğinin 4/5’inden daha az olamaz ve kanal var ise, üstünün açık olması gerekir. Bu amaçla kanal üzerine ızgara konulabilir.
i) Havuzlama bölgesinde, tanklar dışında yalnız armatür ve boru bulunabilir.
(3) Koruma bölgesi:
a) Yerüstü tanklarında yapılan depolamada, tankların çevresinde koruyucu uzaklık bırakılması gerekir. Bu uzaklıklar, Ek-12/C’de verilen değerlere göre belirlenir.
b) Depolama taşınabilir kaplar ile yapılıyor ise, uzaklıklar Ek-12/D’de verilen değerlere uygun olarak belirlenir. Uzaklıklar, depolanan kap topluluğunun dış sınırlarından itibaren ölçülür.
c) Koruyucu bölge genişliği tank cidarından itibaren ölçülür ve en az 2/3’ünün havuzlama bölgesi dışında olması gerekir. Ölçümde, havuzlama duvarının iç kenarının üstü esas alınır.
ç) Gerekli olan emniyet havuzlama bölgesi dışında kurulu, yangına 120 dakika dayanıklı, tankın en az 4/5’i yüksekliğinde bir duvar veya set ile sağlanıyor ise; koruyucu bölge, itfaiyenin görüşü alınarak daha dar tutulabilir.
d) Koruyucu bölgede depo işletmesinin yapılabilmesi için gerekli olan tesis ve binalar, havuzlama bölgesi dışında olmak şartı ile kurulabilir.
(4) Tehlike bölgeleri:
a) Aşağıdaki maddelerde aksi belirtilmediği sürece tank cidarından itibaren 5 m’lik bir uzaklık, zeminden 0.8 m yüksekliğine kadar 2. Tehlike Bölgesidir.
b) Yanıcı sıvılar bir havuzlama bölgesi içinde depolanmış ise, bu bölge havuz setinin üst kenarının 0.8 m üstüne kadar 1. Tehlike Bölgesidir.
c) Yanıcı sıvıların yerüstünde açıkta depolandığı arazinin, genel trafik akışına açık olmaması gerekir.
ç) Depolama sahasına işi olmayanların girişinin yasaklanması ve bu yasağın uygun bir levha ile gösterilmesi gerekir.
Depolama tankları
MADDE 120- (1) Yeraltı tanklarında, yerüstü tanklarında ve taşınabilir kapların doldurulduğu ve boşaltıldığı yerlerde uyulması mecburi olan hususlar bu maddede belirtilmiştir:
(2) Yeraltı tankları:
a) Yeraltı tankı, yeraltına tamamen gömülü, üzerindeki toprak tabakası en az 60 cm olan ve ayrıca üstü en az 10 cm’lik bir beton tabakası ile örtülen tankı ifade eder. Yeraltı tankı üzerinde araç trafiği olacak veya olma ihtimali var ise, üzerinden geçecek araçların vereceği zararı önlemek üzere, tankın üzerinin en az 60 cm kalınlığında sıkıştırılmış dolgu malzemesi ile ve dolgunun üzerinin de 15 cm kalınlığında demir takviyeli beton plaka ile kapatılması şarttır. Beton plaka kullanıldığında, plakanın yatay düzlemde her yönde, tankın oluşturduğu alanın kenarlarından en az 50 cm taşması gerekir. Beton plaka ile üzeri kapatılmayan tankların üzerinden araç geçişini önlemek üzere, tankın gömülü olduğu alanın etrafı en az 180 cm yüksekliğinde tel örgü ile çevrilir.
b) Yeraltı tanklarının depo sahasına ait olmayan arsa ve araziden uzaklığının en az 1 m olması şarttır. Tankların meskun yerlere olan uzaklığı ile kendi aralarındaki uzaklık için Ek-12/Ç’deki değerler esas alınır.
c) Yeraltı tanklarının içi, 0. Tehlike ve bakım işlerinin yapıldığı kanal veya kapak bölmesi, 1. Tehlike Bölgesidir.
ç) Yeraltı tanklarının beklenen mekanik etkilerde ve yangın hâlinde sızdırmaz kalabilmesi gerekir.
d) Korozyona dayanıklı olmayan malzemeden yapılmış yeraltı tankları, korozyon tehlikesine karşı, dışından zedesiz ve zarar görmemiş bir yalıtım tabakası ile korunur.
e) Tankların kamuya ait boru ve diğer şebekelerden en az 1 m uzaklığa yerleştirilmesi gerekir.
f) Tankın, toprak doldurulmadan önce, en az 200 mm kalınlığında, yanmaz ve izolasyonuna etki etmeyen bir tabaka ile örtülmesi şarttır.
g) Tanklar tesis edilecekleri yerde imal edilmiyor ise, izolasyonun sağlamlığı ve yerleştirilirken sağlam kaldığı, yetkili bir kişi tarafından tankın yerleştirilmesi sırasında tespit edilir. Tankların zedelenmeden, hazırlanan çukura yerleştirilmeleri gerekir.
ğ) Tankların kapatılmaz bir havalandırma borusunun bulunması ve bu borunun doldurma sırasında gaz sıkışmasına meydan vermeyecek ebatta olması şarttır. Bu şart, bölmeli tanklarda her bölme için geçerlidir. Havalandırma borularının kapalı hacimlere açılmaması ve zeminden en az 4 m yüksekte açık havaya çıkması gerekir. Boru uçları, yağmur ve yabancı madde girişine karşı korunur.
(3) Yerüstü tankları:
a) Yerüstü tanklarının içi, 0. Tehlike Bölgesidir.
b) Yerüstü tanklarının beklenen mekanik etki ve yangın hâlinde sızdırmaz kalması gerekir.
c) Tank cidarları dıştan korozyona maruz ve korozyona dayanıksız malzemeden yapılmış ise, uygun şekilde bu etkilerden korunur.
ç) Tanklar içindeki sıvı sebebiyle içerden korozyona maruz ise, tankların içi de uygun şekilde korunur.
d) Tanklar ve bölmeli tankların her bölmesi havalandırma boruları ile donatılır.
e) Birkaç tank, ayrı tehlikeli gruba ait sıvılar ihtiva etmiyor veya içlerindeki sıvıların karışmalarından tehlikeli bir reaksiyon beklenmiyor ise, ortak boru hattı üzerinden havalandırılabilir.
f) Her tank veya tank bölmesinde, sıvı seviyesini gösteren bir düzen bulunur. Gösterge olarak cam veya benzeri borular kullanılıyor ise, bu boruların çabuk kapatılabilir bir vana ile donatılması ve vananın yalnız ölçüm için açılması gerekir.
g) Tankın sıvı hacmine bağlanan her boru bir vana ile kapatılır. Vanalar, kolay ulaşılır ve görülen bir şekilde, tanka yakın olarak düzenlenir.
ğ) Sınıf I, Sınıf II ve Sınıf III sıvıların doldurulduğu tanklar, elektrostatik yüklemeye karşı emniyete alınır.
(4) Taşınabilir kapların doldurulduğu ve boşaltıldığı yerler:
a) Taşınabilir veya araç üstü tankların doldurulup boşaltıldığı yerlerdeki teçhizatta, tankın elektrostatik yüklenme tehlikesini önleyecek tedbirler alınır.
b) Dolum ve boşaltım yapılan yerlerde, akan sıvının yerüstü ve yeraltı su kaynaklarına ve kanalizasyona karışması önlenir.
c) Dolum yapılan yerlerin 15 m yarıçapa ve zeminden 0.8 m yüksekliğe kadar ve dolum ağzından itibaren 5 m yarıçapa ve ağızdan 3 m yüksekliğe kadar olan civarı, 1. Tehlike Bölgesidir.
ç) Boşaltma yapılan yerlerden ve boşaltma sırasında açılan hava tahliye ağzından (buhar haznesinden) yanıcı buharların çıkabileceği açıklıkların 5 m yarıçapa ve zeminden 0.8 m yüksekliğe kadar olan civarı, 2. Tehlike Bölgesidir.
Akaryakıt servis istasyonları
MADDE 121- (1) Servis istasyonları kurulurken bu Yönetmelikte yer almayan hususlar hakkında, Karayolları Kenarında Yapılacak ve Açılacak Tesisler Hakkında Yönetmelik ve ilgili standart hükümlerine uyulur.
(2) Servis istasyonları kurulurken, Ek-13’de verilen uzaklıklara uyulur ve yeterli havalandırma sağlanır.
(3) İkmal kolonlarının içi, 1. Tehlike Bölgesidir. Kolonların orta noktalarından 1 m yarıçaplı çevresi, kolon yüksekliğine kadar 2. Tehlike Bölgesidir.
(4) Akaryakıt istasyonlarının düzenlenmesinde aşağıda belirtilen esaslara uyulur:
a) Akaryakıt servis istasyonlarında, akaryakıt, ancak 120 nci maddenin ikinci fıkrasında belirtilen yeraltı tanklarında depolanabilir.
b) Tanklar, betonarme havuz içerisine yerleştirilir. Tank başına 45000 litreyi geçmemek şartı ile, bir istasyonda 250000 litre akaryakıt depolanabilir.
c) Akaryakıt servis istasyonunun tamamı, merkezi ve gelişmiş bir topraklama sistemine bağlanır. Topraklama hattından bir seyyar uç, dolum ağzı muhafazası içine alınarak boşaltım yapan tankerlerin topraklanmasında kullanılır.
ç) Enerji nakil hatları ve yeraltı kabloları ile ilgili hususlar hakkında, 30/11/2000 tarihli ve 24246 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Elektrikli Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği hükümleri uygulanır.
d) İkmal kolonları ve ikmal sistemleri, devrilmeye ve araç çarpmalarına karşı emniyete alınır. Bunlar, zemin seviyesinin altına ve özellikle bodrumlara konulamaz.
e) İkmal kolonunun 5 m yarıçaplı çevresinde, daha alt kotlardaki hacimlere giden kanal, boru ve tesisat açıklıklarının bulunmaması gerekir. Boru ve kabloların geçtiği kanallarda yanıcı buhar karışımları meydana gelmesi, kum doldurulması gibi yollarla önlenir.
f) Boşaltma ünitesi, depo dolduğunda otomatik olarak kapanan bir vana ile donatılır veya vananın açma kolunda sabitleştirme düzeni bulunmaması gerekir.
g) İstasyonda, her dispenser adasının yanında ve her binanın içerisinde, TS 862-EN 3’e uygun en az 1 adet 6 kg’lık kuru kimyevi tozlu, ilave olarak istasyon içerisinde farklı yerlerde ve fakat doldurma ağzına 7 m’den yakın ve 25 m’den uzak olmayacak şekilde, asgari 89 B söndürme etkisi olan en az 2 adet 50 kg’lık kuru kimyevi tozlu tekerlekli yangın söndürme cihazı olması şarttır.
ğ) İstasyonda, yıldırım tehlikesine karşı ilgili yönetmeliklere ve standartlara uygun yıldırımdan korunma tesisatı yapılır.
Genel olarak yangından korunma işlemleri
MADDE 122- (1) Yanıcı sıvıların depolandığı, doldurulduğu ve nakledildiği tesislerin, yeterli yangın önleme sistemleri ile donatılması, bu sistemlerin daima kullanıma hazır olacak şekilde tutulması ve bakımlarının yapılması gerekir. Gerekli düzen, deponun durumuna göre sabit, hareketli veya kısmen hareketli olabilir. Söndürücü olarak, özellikle hafif köpük, karbondioksit, kuru kimyevi toz ve su kullanılabilir.
(2) Yağmurlama tesislerinin, bir tank yangınında, komşu tankın ısınarak patlamasını önleyecek kapasitede olması gerekir.
(3) Yanıcı sıvıların naklinde kullanılan pompalar gibi cihazların, bir yangın hâlinde hızlı ve engelsiz bir şekilde ulaşılabilecek bir yerden kontrol edilebilir olması şarttır. Bu şart, diğer sınıftaki sıvılar ile beraberce depolanan sınıf IIIA ve Sınıf IIIB yanıcı sıvılar için de geçerlidir.
(4) Tanklar ve tanklar ile iletken şekilde bağlanmış tesis bölümleri, toprağa karşı bir gerilime sahip olmayacak şekilde kurulur. Topraklama hatlarının bağlantı uçları ve birleşme noktaları, kolay ulaşılabilecek şekilde düzenlenir ve gevşemeye karşı emniyete alınır. Bu hususta ayrıca topraklama ile ilgili yönetmelik hükümlerine uyulur.
(5) Tank ve bağlı bölümleri, yalnız başına topraklayıcı hat olarak kullanılamaz. Topraklayıcı hat malzemesi, tank ve borularda korozyon yapmayacak malzemeden seçilir.
(6) Tankların dolumu sırasında, tanktan dışarı çıkan buharın, hava karışımının orada çalışanlara ve başkalarına zarar vermeyecek şekilde açık havaya atılması gerekir. Yapıdan kaynaklanan sebeplerle, bu karışımın uygun bir yerden dışarı atılması mümkün değil ise, karışımın uygun bir hortum veya boru hattı ile yanıcı sıvıyı boşaltan tanka geri beslenmesi sağlanır.
Bu bölümdeki hükümlerin uygulanmayacağı alanlar
MADDE 123- (1) Bu Bölümde yer alan hükümler;
a) Herhangi bir ticari veya endüstriyel faaliyet için yapılmayan, ısıtma merkezi kazan daireleri ve yakıt depoları gibi depolama ve doldurma işleri hakkında,
b) Araç depoları, yer değiştirebilen tesisler ve 300 litreye kadar depo hacmi olan sabit tesisler ile söz konusu araç ve tesislerin ayrılmaz parçası olan yakıt kapları hakkında,
c) İşletmelerde, herhangi bir yanıcı sıvının, üretimde işlenmesi veya ürün veya ara ürün olarak kısa süre için depolanması hâlinde,
uygulanmaz.
EKLER
BİNALAR YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİĞİN EKLERİ
Ek-1
Bina Tehlike Sınıflandırması
Ek-1/A Düşük Tehlike Kullanım Alanları
Okullar ve diğer eğitim kurumları (belirli alanları* ), bürolar (belirli alanları* ) , hapishaneler |
* Kullanım alanları, Ek-1.b ve Ek-1.c kapsamına girmeyen alanlar. |
Ek-1/B Orta Tehlike Kullanım Alanları
KULLANIM
TÜRÜ |
Orta Tehlike -1 |
Orta Tehlike -2 |
Orta Tehlike -3 |
Orta Tehlike -4 |
Cam ve seramikler |
Cam Fabrikaları |
|||
Kimyasallar |
Çimento İşleri |
Fotoğraf laboratuvarları, Fotoğraf film fabrikaları | Boyama işlemleri, sabun fabrikaları | Mum ve balmumu fabrikaları, kibrit fabrikaları, boyahaneler |
Mühendislik |
Metal levha üretimi | Otomotiv fabrikaları, tamirhaneleri | Elektronik fabrikaları, buzdolabı ve çamaşır makinesi fabrikaları | |
Yiyecek ve içecekler |
Mezbahalar Mandıralar |
Fırınlar, bisküvi, çikolata, şekerleme imalathaneleri, bira fabrikaları | Hayvan yemi fabrikaları, meyve kurutma, suyu çıkarılmış sebze ve çorba fabrikaları, şeker imalathaneleri, tahıl değirmenleri |
Alkol damıtma |
Çeşitli |
Hastaneler, oteller, lokantalar, kütüphaneler (kitap depoları hariç), okullar, bürolar | Fizik laboratuvarları, çamaşırhaneler, otoparklar, müzeler |
Radyo ve televizyon Yayınevleri, tren istasyonları, tesisat odaları
|
Sinemalar, tiyatrolar, konser salonları, tütün fabrikaları |
Kâğıt |
Cilthaneler, mukavva fabrikaları, kâğıt fabrikaları, baskı işleri ve matbaalar |
Atık kâğıt işletmeleri |
||
Lastik ve plastik |
Kablo farikaları, plastik döküm ve plastik eşya (köpük plastik hariç), kauçuk eşya fabrikaları, sentetik lif (akrilik hariç) fabrikaları
Vulkanize fabrikaları |
Halat fabrikaları |
||
Dükkânlar ve ofisler | Bilgisayara veri işleme ofisleri (veri saklama odaları, hariç) | Büyük mağazalar
Alışveriş merkezleri |
Sergi salonları | |
Tekstiller ve konfeksiyon |
Deri eşya fabrikaları |
Halı fabrikaları (kauçuk ve köpük plastik hariç), kumaş ve giysi fabrikaları, fiber levha fabrikaları, ayakkabı imalathaneleri, triko (örgü), ev tekstili (bez) fabrikaları, yatak, şilte fabrikaları (köpük plastik hariç), dikim ve dokuma atölyeleri, yün ve yünlü kumaş atölyeleri |
Pamuk iplikhanesi, keten ve kenevir hazırlama tesisleri |
|
Kereste ve tahta |
Ahşap işleri fabrikaları, mobilya fabrikaları (köpük plastikler hariç), mobilya mağazaları, koltuk kanepe vb döşemelerinin (plastik köpük hariç) imalathaneleri | Odun talaşı fabrikaları, yonga levha fabrikaları, kontrplak levhaları | ||
Orta tehlike -1 ve orta tehlike -2 kullanım alanlarında boyama işlemi ve benzeri yüksek yangın yüküne sahip alanlar var ise, kullanım alanları orta tehlike-3 olarak değerlendirilir. |
Ek-1/C Yüksek Tehlike Kullanım Alanları
Yüksek Tehlike -1 |
Yüksek Tehlike -2 |
Yüksek Tehlike -3 |
Yüksek Tehlike -4 |
Döşemelik kumaş ve muşamba fabrikaları
kumaş ve muşamba yer döşemeleri imalatı |
Aydınlatma fişeği fabrikaları | Selüloz nitrat fabrikaları | Havai fişek fabrikaları |
Boya, renklendirici ( ahşap renklendirici ve koruyucuları-pnoteks) ve vernik imalâtı | Plastik köpük ve sünger imalathaneleri, lastik köpük eşyaları, | ||
Yapay kauçuk, reçine, lamba isi ve terebentin imalatı | Katran damıtma | ||
Talaş fabrikaları
Odun yünü imalatı |
Otobüs ambarı, yüklü kamyonlar ve vagonlar
Otobüsler, yüksüz kamyonlar ve demiryolu vagonları için depolar |
Ek-2
Malzemelerin Yanıcılık Sınıfları
Ek-2/A Yapı Malzemeleri İçin Yanıcılık Sınıfları (Döşeme Malzemeleri hariç) (TS EN 13501-1’e göre)
Yanıcılık Sınıfı | Tanımı | Söz konusu sınıfta belirlenmiş yapı malzemeleri |
A1 | A1 sınıfı malzemeler, tam gelişmiş yangını da kapsayan yanmanın herhangi bir kademesinde yanmaya katkıda bulunmazlar. Bu sebeple, otomatik olarak bu malzemelerin daha aşağı sınıflar için belirlenen bütün özellikleri yeterince sağladığı kabul edilir. | Bkz. EK-2.c |
A2 | TS EN 13823’e göre B sınıfı için belirlenen kriterleri sağlar. İlave olarak, tam gelişmiş yangın şartı altında bu malzemeler yangın yükü ve yangın gelişmesine önemli ölçüde katkıda bulunmamalıdır. | |
B | C sınıfı için belirlenen kriterlere ilave olarak daha ağır şartları sağlar. | |
C | D sınıfı için belirlenen kriterlere ilave olarak daha ağır şartları sağlar. Ayrıca tek alev başlıkla yapılan termal atak karşısında yanal alev yayılması sınırlı bir oranda kalmalıdır. | |
D | E Sınıfı kriterlerini sağlayan ve önemli ölçüde alev yayılması olmayan küçük bir alev atağı karşısında uzun bir süre direnç gösteren malzemeler. İlave olarak, yeterince tutulmuş ve sınırlı ısı açığa çıkaran tek yanan cisimle yapılan ısıl atak şartlarına dayanıklı olmalıdır. | |
E | Önemli ölçüde alev yayılması olmayan küçük bir alev atağı karşısında kısa bir süre direnç gösteren malzemeler. | |
F | Yangın performansı tayin edilmemiş ve A1, A2, B, C, D, E sınıflarından biri olarak sınıflandırılmayan malzemeler. | |
Duman Oluşumu İçin İlave Sınıflandırmalar | ||
s3 | Duman üretimi açısından herhangi sınırlama olmayan | |
s2 | Duman üretiminin artış hızı yanında toplam duman üretimi de sınırlandırılmış olan | |
s1 | s2’den daha ağır kriterleri sağlayan | |
Yanma Damlaları/Tanecikleri İçin İlave Sınıflandırmalar | ||
d2 | Sınırlama yok | |
d1 | Belirlenen bir süreden daha uzun sürede yanma damlaları/tanecikleri olmamalı | |
d0 | Yanma damlaları/tanecikleri oluşmamalı |
Ek-2/B Döşeme Malzemeleri İçin Yanıcılık Sınıfları (TS EN 13501-1’e göre)
Yanıcılık Sınıfı | Tanımı |
A1fl | A1 sınıfı malzemeler, tam gelişmiş yangını da kapsayan yanmanın herhangi bir kademesinde yanmaya katkıda bulunmaz. Bu sebeple, otomatik olarak bu malzemelerin daha aşağı sınıflar için belirlenen bütün özellikleri yeterince sağladığı kabûl edilir. |
A2fl | Isı akısı ile ilgili olarak sınıf Bfl için belirlenen özellikler için yeterlidir. İlave olarak, tam gelişmiş bir yangın şartı altında, bu malzemeler yangın yükü ve yangın gelişmesine önemli ölçüde katkıda bulunmamalıdır. |
Bfl | Sınıf Cfl olarak, fakat daha ağır şartlar. |
Cfl | Sınıf Dfl olarak, fakat daha ağır şartlar. |
Dfl | Sınıf Efl için yeterli ve ilave olarak bir ısı akısı atağına belirli bir süre dayanıklı olan malzemeler. |
Efl | Küçük bir aleve dayanıklı olan malzemeler. |
Ffl | Yangın performansı tayin edilmemiş ve A1fl, A2fl, Bfl, Cfl, Dfl, Efl sınıflarından biri olarak sınıflandırılmayan malzemeler. |
Duman oluşumu için ilave sınıflandırmalar | |
s2 | Sınırlama yok. |
s1 | Toplam duman oluşumu sınırlandırılmış. |
Ek-2/C Yanıcılık Sınıfı A1 Olan Yapı Malzemeleri
(Test edilmeye gerek olmadan yanıcılık sınıfı A1 ve A1fl olarak değerlendirilen malzemeler)
Malzeme | Notlar |
Genleşmiş kil, genleşmiş perlit ve genleşmiş vermikülit, mineral yün, selüler cam | |
Beton | Hazır karıştırılmış beton ve prekast betonarme öngerilmeli ve ön sıkıştırmalı malzemeler |
Beton (integral ısı yalıtımlı olan agregalar hariç yoğun ve hafif )
mineral agregalar) |
Katkı maddeleri ve ilaveler (örneğin: PFA), pigmetler ve diğer malzemeleri içerebilir. Prekast birimleri de kapsar. |
Gaz (gözenekli) beton üniteler | Çimento ve/veya kireç gibi su bazlı bağlayıcıların ince maddeler (silisli maddeler, PFA, uçucu fırın cürufu) ve gözenek üreten maddeler ile birleşmesiyle üretilen birimler. Prekast birimleri de kapsar. |
Çimento, elyaflı (telcikli) çimento ve kireç, yüksek fırın cürufu/toz uçucu kül (PFA) ve mineral agregalar | |
Demir, çelik ve paslanmaz çelik, bakır ve bakır alaşımları , çinko ve çinko alaşımları, alüminyum ve alüminyum alaşımları, kurşun | Tamamen ayrı bir formda olmamak üzere (şekilsiz) |
Alçı ve alçı bazlı sıvalar |
Katkı maddeleri (geciktiriciler, dolgu maddeleri, lifler, pigmentler, hidrate olmuş kireç, hava ve su tutucular ve plastikleştiriciler), yoğun agrega (örneğin: doğal veya kırma kum) veya hafif agregalar (örneğin: perlit veya vermikulit) içerebilir. |
İnorganik bağlayıcı elemanları olan harçlar |
Düzeltme/sıvama harçları ve bir veya birden fazla inorganik bağlayıcıya dayanan şaplar, örneğin: çimento, kireç, duvar çimentosu ve alçı. |
Killi malzemeler |
Kilden ve kum, yakıt veya diğer katkı maddeleri içeren veya içermeyen diğer killi maddelerden yapılmış birimleri, tuğlaları, karoları, döşeme karoları ve şömine birimlerini (örneğin: baca tuğlaları) kapsar. |
Kalsiyum silikat birimler |
Kireç ve doğal silisli maddelerden (kum, silisli çakıl veya kaya veya bunlardan yapılmış karışımlar) yapılmış birimler, renklendirici pigmentler içerebilir. |
Doğaltaş ve arduvaz birimler | Doğal taşlardan (magmatik, tortul veya metamorfik kayalar) veya arduvazlardan elde edilmiş işlenmiş veya işlenmemiş elemanlar. |
Alçı birimler |
Agregalar, doldurucular, lifler ve diğer katkı maddeleriyle birleşen ve pigmentlerle renklendirilebilen kalsiyum sülfat ve sudan oluşan birimleri ve blokları kapsar. |
Çimento mozaik | Karo mozaikleri ve yerinde dökme yer döşemelerini kapsar. |
Cam | Isı ile güçlendirilmiş, kimyasal olarak katılaştırılmış, lamine ve telli cam. |
Cam seramik | Billur ve artık cam içeren cam seramikler. |
Seramik
|
Toz preslenmiş ve kalıptan çıkarılmış malzemeleri kapsar, sırlanmış veya sırlanmamış. |
Genel Notlar
Malzemeler eğer test edilmeden A1 ve A1fl sınıfı olarak değerlendiriliyor ise, yukarıdaki malzemelerden sadece bir veya birkaçından oluşmalıdır. Yukarıdaki malzemelerden bir veya birkaçı yapıştırılarak elde edilen malzemeler de, yapıştırıcı madde ağırlık veya hacim olarak (hangisi daha düşük değerde ise) % 0.l’ i geçmediği taktirde, A1 ve A1fl sınıfı olarak kabul edilirler. Bir veya birden fazla organik katmanı olan, veya homojen olarak dağılmayan (yapıştırıcı dışında) organik madde içeren, panel malzemeler (örn: izolasyon malzemeleri) listenin dışında bırakılmıştır. Yukarıdaki malzemelerden birinin inorganik bir katman ile kaplanması ile oluşan malzemeler (örn: kaplanmış metal malzemeler) de test edilmeksizin A1 ve A1fl sınıfı olarak kabul edilebilir. Tablodaki malzemelerden hiçbirisinin, bünyesinde ağırlık veya hacim olarak (hangisi daha düşük değerde ise), % 1.0’dan fazla homojen dağılımlı organik madde içermesine izin verilmez.
|
Ek-2/Ç Yapı Malzemelerinin TS EN 13501-1’e göre yanıcılık sınıfları
Döşemeler Dışındaki Yapı Malzemeleri İçin Yanıcılık Sınıfları (1)
Malzemenin Yanıcılık Özelliği | TS EN 13501-1(2) |
Hiç Yanmaz | A1 |
Zor Yanıcı | A2 – s1, d0 |
Zor Alevlenici
|
B, C – s1, d0 |
A2 – s2, d0
A2, B, C – s3, d0 |
|
A2, B,C – s1, d1
A2, B,C – s1, d2 |
|
(en az) | A2, B, C – s3, d2 |
Normal Alevlenici |
D – s1, d0
D – s2, d0 D – s3, d0 E |
D – s1, d2
D – s2, d2 D – s3, d2 |
|
(en az) | E – d2 |
Kolay Alevlenici | F |
Malzemenin Yanıcılık Özelliği |
TS EN 13501-1’e göre (2) |
Hiç Yanmaz | A1fl |
Zor Yanıcı | A2fl – s1 |
Zor Alevlenici | Bfl – s1 |
(en az) | Cfl – s1 |
Normal Alevlenici |
A2fl – s2
Bfl – s2 Cfl – s2 Dfl – s1 Dfl – s2 |
(en az) | Efl |
Kolay Alevlenici | Ffl |
(1) Bu tablolar, TS EN 13501-1’e göre malzemelerin yanıcılık sınıflarını göstermektedir. TS 1263’de verilmiş olan yanıcılık sınıflarına sahip yapı malzemelerinin, TS EN 13501-1’de verilen yanıcılık sınıflarına denkliği için, söz konusu yapı malzemelerinin TSE EN 13501-1’de belirtilmiş olan ilgili sınıfa ait test standardları şartlarını sağlaması gerekir.
(2) Yapı Malzemeleri Yönetmeliği (89/106/EEC) kapsamında, ilgili AB komisyonu kararları ile ortaya konulmuş, uyumlaştırılmış standardlara tâbi yapı malzemelerinin uyacakları Avrupa Sınıflarıdır.
|
Ek-3
Yangına Dayanım (Direnç) Sembolleri ve Süreleri
Ek-3/A Yapı Elemanlarının Yangına Dayanım (Direnç) Sembolleri
R | Yük taşıma kapasitesi |
E | Bütünlük |
I | Yalıtım |
W | Işınım yayma |
M | Mekanik dayanım |
C | Kendiliğinden kapanma |
S | Duman sızıntısı |
P veya PH | Gücün sürekliliği veya sinyal verilmesi (alarm) |
G | İsli yangın direnci |
K | Yangın karşı koruma yeteneği |
D | Sabit sıcaklık altında dayanıklılık süresi |
DH | Standard zaman-sıcaklık eğrisi altında dayanıklılık süresi |
F | Güçlendirilmiş duman ve ısı havalandırıcılarının işlerliği |
B | Doğal, duman ve ısı havalandırıcılarının işlerliği |
Ek-3/B Yapı Elemanlarının Yangına Dayanım (Direnç) Süreleri
Yapı Elemanı | Yangın Dayanım Süresi (dak) | Etkilenen Yüzey | |
1. | Taşıyıcı Sistem (çerçeve, kiriş veya kolon) | R Bkz. EK-3c | Etkilenen yüzeyler |
2. | Yük Taşıyıcı Duvar (aşağıdaki maddelerde de açıklanmayan duvar) | R Bkz. EK-3c | Ayrı ayrı her bir yüzey |
3. | Döşemeler | ||
a) İki katlı konutun ikinci katında (garaj veya bodrum kat üstü hariç) | REI 30 | Alt yüzeyden | |
b) Bir dükkân ve üstündeki kat arasında | REI 60 veya Bkz. EK-3c (hangisi daha büyükse) | ||
c) Kompartıman döşemeleri dahil her türlü diğer döşemeler | REI Bkz. EK-3c | ||
d) Bodrum kat ile zemin kat arası döşeme | REI 90 veya Bkz. EK-3c (hangisi daha büyükse) | ||
4. | Çatılar | ||
a) Kaçış yolu teşkil eden her bölüm | REI 30 | Alt yüzeyden | |
b) Döşeme görevi yapan her türlü çatı | REI Bkz. EK-3c | ||
c) Dıştan yangına maruz kalan çatılar (yük taşıyıcı değil) | EI Bkz. EK-3c | Dış yüzeyden | |
5. | Dış Duvarlar | ||
a) Parsel sınırın herhangi bir noktasına 2 m.’den daha yakın her bölüm | REI Bkz. EK-3c | Ayrı ayrı her bir yüzey | |
b) Parsel sınırdan 2 m. veya daha uzak olan her bölüm | REI Bkz. EK-3c | Binanın iç yüzeyden | |
6. | Yangın Kompartıman Duvarları
(Bina içindeki farklı kullanım işlevlerini birbirinden ayıranlar) |
REI 60 veya Bkz. EK-3c (hangisi daha büyükse) | Ayrı ayrı her bir yüzey |
7. | Yangın Kompartıman Duvarları (6 numarada belirtilenler dışındakiler) | REI Bkz. EK-3c | Ayrı ayrı her bir yüzey |
8. | Korunumlu Şaftlar
(korunumlu yangın merdiveni yuvaları ve acil durum asansör kuyuları hariç) |
REI 120 |
Ayrı ayrı her bir yüzey |
9. | Korunumlu Yangın Merdiveni Yuvaları, Acil Durum Asansörü Kuyuları ve Yangın Güvenlik Holü | ||
a) Binanın geri kalanından ayıran duvar | REI 120 | Binaya bakan yüzey | |
b) Yangın merdiveni yuvası, acil durum asansör kuyusu ve yangın güvenlik holünü birbirinden ayıran duvar | REI 60 | Ayrı ayrı her bir yüzey | |
10. | Yangın Kesici | EI 30 | Ayrı ayrı her bir yüzey |
11. | Asma Tavan | EI 30 | Alt taraftan |
Ek-3/C Bina Kullanım Sınıflarına Göre Yangına Dayanım (Direnç) Süreleri
Bina Kullanım Sınıfları |
Yapı Elemanlarının Yangına Dayanım Süreleri (dak) | ||||||||
Bodrum Katlar(1)
(üstündeki döşeme dahil) |
Giriş veya Üst Katlar |
||||||||
Bodrum Kat(ların) Derinliği*(m) | Bina Yüksekliği (m) | ||||||||
10 m’den fazla | 10 m’den az | 5 m’den az | 21,50 m’den az | 30,50 m’den az | 30,50 m’den fazla | ||||
1. Konutlar | a) Bir ve İki Ailelik Evler | — | 30(2) | 30 | 60 | — | — | ||
b) Apartman lar | 90 | 60 | 30(2) | 60 | 90 | 120 | |||
2. Konaklama Amaçlı Binalar | |||||||||
– yağmurlama sistemi yok | 90 | 60 | 60 | 60 | 90 | İzin verilmez | |||
– yağmurlama sistemli | 60 | 60 | 30(2) | 60 | 60 | 120(3) | |||
3. Kurumsal Binalar | 90 | 60 | 30(2) | 60 | 90 | 120(3) | |||
4. Büro Binaları | |||||||||
– yağmurlama sistemi yok | 90 | 60 | 30(2) | 60 | 90 | İzin verilmez | |||
– yağmurlama sistemli | 60 | 60 | 30(2) | 30(2) | 60 | 120(3) | |||
5. Ticaret Amaçlı Binalar | |||||||||
– yağmurlama sistemi yok | 90 | 60 | 60 | 60 | 90 | İzin verilmez | |||
– yağmurlama sistemli | 60 | 60 | 30(2) | 30(2) | 60 | 120(3) | |||
6. Endüstriyel Yapılar | |||||||||
– yağmurlama sistemi yok | 120 | 90 | 60 | 90 | 120 | İzin verilmez | |||
– yağmurlama sistemli | 90 | 60 | 30(2) | 60 | 90 | 120(3) | |||
7. Toplanma Amaçlı Binalar | |||||||||
– yağmurlama sistemi yok | 90 | 60 | 60 | 60 | 90 | İzin verilmez | |||
– yağmurlama sistemli | 60 | 60 | 30(2) | 60 | 60 | 120(3) | |||
8. Depolama Amaçlı Tesisler | |||||||||
a) | Depolar | ||||||||
– yağmurlama sistemi yok | 120 | 90 | 60 | 90 | 120 | İzin verilmez | |||
– yağmurlama sistemli | 90 | 60 | 30(2) | 60 | 90 | 120(3) | |||
b) | Otopark | ||||||||
– açık otoparklar | — | — | 15(2) (4) | 15(2) (4) | 15(2) (4) | 60 | |||
– diğer otoparklar | 90 | 60 | 30(2) | 60 | 90 | 120(3) | |||
* Binanın en alt bodrum kat döşemesi ile zemin kat döşemesi arasındaki mesafe.
(1) Bir bodrumun üstündeki döşeme (veya birden fazla bodrum var ise, en üstteki bodrumun üstündeki döşeme), eğer giriş ve üst katlar için olan yangına dayanım süreleri daha fazla ise o hükümleri sağlamalıdır. (2) Binaları ayıran yangın kompartıman duvarları için en az 60 dakikaya yükseltilir. (3) Taşıyıcı sistemin bir bölümünü teşkil etmeyen elemanlar için 90 dakikaya düşürülebilir. (4) Acil kaçışı oluşturan elemanlar için 30 dakikaya yükseltilir. |
|||||||||
Ek-4 Binalarda En Fazla Kompartıman Alanları
A- Bina kullanım sınıfları | B- En fazla kompartıman alanı (m2) | ||
C- 1 | D- Konutlar | E- sınırsız | |
F- 2 | G- Konaklama | H- 4000 (1) | |
İ- 3 | J- Kurumsal Binalar | K- Sağlık hizmeti amaçlı binalar | L- 1500 (1) |
M- Eğitim tesisleri | N- 6000 (1) | ||
O- 4 | P- Büro Binaları | Q- 8000 (1) | |
R- 5 | S- Ticaret Amaçlı Binalar (4) | T- 2000 (2) | |
U- 6 | V- Toplanma Amaçlı Binalar | W- Yeme içme | X- 4000 (1) |
Y- Eğlence | |||
Z- Müzeler ve sergi yerleri | |||
AA- Diğer toplanma amaçlı binalar | BB- 6000 (1) | ||
CC- 7 | DD- Endüstriyel Yapılar | EE- Orta Tehlike-3 ve üstü (Bkz. Ek 1) | FF- 6000 (1) |
GG- Orta Tehlike-1 ve Orta Tehlike-2 (Bkz. Ek 1) | HH- 15000(3) | ||
İİ- 8 | JJ- a) Depolar
KK- |
LL- Orta Tehlike-3 ve üstü (Bkz. Ek 1) | MM- 1000 (3) |
NN- Orta Tehlike-1 ve Orta Tehlike-2 (Bkz. Ek 1) | OO- 5000 (3) | ||
PP- b) Kapalı Otoparklar | QQ- Sınırlama yok | ||
Not :
(1) Binalarda uygun yangın kontrol sistemleri (otomatik algılama, yağmurlama sistemi ve duman tahliye sistemi vb.) yapılmış ise, kompartıman alanı 2 katına çıkarılabilir. (2) Binalarda uygun yangın kontrol sistemleri (otomatik algılama, yağmurlama sistemi ve duman tahliye sistemi vb.) yapılmış ise, kompartıman alanı sınırsızdır. (3) Bina tek katlı ise sınırlama yoktur. Bina birden fazla katlı ve yağmurlama sistemi var ise, kompartıman alanları 2 katına çıkarılabilir. (4) Sebze ve meyve halleri, balık halleri, et borsaları, metal yedek parça bulunan yerler ile benzeri yerler hariç. RR- |
Ek-5/A Kullanıcı Yükü Katsayısı Tablosu
Kullanım Alanı | m2/kişi | ||
1 | Konferans salonu, çok amaçlı salonlar (balo vs), lokanta, kantin, bekleme salonları, konser salonları, sinema ve tiyatro salonları, topluma açık stüdyo, düğün salonu vb. |
1.5 |
|
2 | Dans salonları, bar, gece kulüpleri ve benzeri yerler | Oturulan kısımları için | 1.0 |
Ayakta durulan kısımları için | 0.5 | ||
3 | Sergi alanları, stüdyolar (film, radyo, televizyon, kayıt) | 1.5 | |
4 | Terminallerin yolcu geliş gidiş bekleme salonları | 3 | |
5 | Derslikler, bilgisayar odaları, seminer salonları | 1.5 | |
6 | Resepsiyon alanları, bekleme alanları, atrium zemini | 3 | |
7 | Çok amaçlı spor tesisleri | 3 | |
8 | Süpermarketler, mağazalar, dükkânlar | 5 | |
9 | Sanat galerileri, müzeler, atölyeler | 5 | |
10 | Fitnes merkezleri, aerobik salonları, okuma salonları | 5 | |
11 | Ofisler, dernek merkezleri, halk kütüphaneleri | 10 | |
12 | Öğrenci yatak odaları | 10 | |
13 | Paketleme yerleri, fabrika üretim alanları | 10 | |
14 | Hastane yatak odaları, hemşire odaları | 20 | |
15 | Mutfaklar, çamaşırhaneler | 10 | |
16 | Otel yatak odaları | 20 | |
17 | Hastane laboratuarları, eczaneler | 20 | |
18 | Muayenehane, öğrenci laboratuarları | 5 | |
19 | Depolar, ambarlar, makina daireleri | 30 | |
20 | Otoparklar | 30 | |
Kullanıcı yükü; gerekli kaçış ve panik hesaplarında kullanılmak üzere 1, 2, 3 ve 4. satırlarda yeralan kullanım alanlarında net alana, diğer satırlarda yeralan kullanım alanları için brüt alana göre hesaplanır. Kişi sayısı belirli olan mahallerde, yukarıdaki değerlere göre hesaplanan değerden az olmamak üzere, belirtilen kişi sayısı esas alınır. |
Ek-5/B Çıkışlara Götüren En Uzun Kaçış Uzaklıkları ve Birim Genişlikleri
Kullanım Sınıfı |
Tek yön en çok uzaklık (m) |
İki yön en çok uzaklık (m) |
Birim genişlik için kişi sayısı
|
Çıkmaz koridor en çok uzaklık(m) |
|||||||||
Yağmurlama Sistemi yok |
Yağmurlama Sistemli | Yağmurlama Sistemi yok | Yağmurlama Sistemli |
Kapı Açıklıklarında |
Kaçış Merdivenlerinde |
Rampalar ve Koridorlarda |
Koridorlar |
||||||
Dışarı çıkış kapısı
|
SS- Diğer kapılar ve
koridor kapıları |
Yağmurlama Sistemi yok |
Yağmurlama Sistemli |
||||||||||
TT- Yüksek Tehlikeli Yerler | UU- 10 | VV- 20 | WW- 20 | XX- 35 | YY- 50 | ZZ- 40 | AAA- 30 | BBB- 50 | CCC- 10 | DDD- 20 | |||
EEE- Endüstrî Amaçlı Yapılar (1) | FFF- 15 | GGG- 25 | HHH- 30 | İİİ- 60 | JJJ- 100 | KKK- 80 | LLL- 60 | MMM- 100 | NNN- 15 | OOO- 20 | |||
PPP- Yurtlar, Yatakhaneler | QQQ- 15 | RRR- 30 | SSS- 45 | TTT- 75 | UUU- 50 | VVV- 40 | WWW- 30 | XXX- 50 | YYY- 15 | ZZZ- 20 | |||
AAAA- Mağazalar, Dükkânlar, Marketler | BBBB- 15 | CCCC- 25 | DDDD- 45 | EEEE- 60 | FFFF- 100 | GGGG- 80 | HHHH- 60 | İİİİ- 100 | JJJJ- 15 | KKKK- 20 | |||
LLLL- Büro Binaları | MMMM- 15 | NNNN- 30 | OOOO- 45 | PPPP- 75 | QQQQ- 100 | RRRR- 80 | SSSS- 60 | TTTT- 100 | UUUU- 15 | VVVV- 20 | |||
WWWW- Otoparklar ve Depolar | XXXX- 15 | YYYY- 25 | ZZZZ- 45 | AAAAA- 60 | BBBBB- 100 | CCCCC- 80 | DDDDD- 60 | EEEEE- 100 | FFFFF- 15 | GGGGG- 20 | |||
HHHHH- Okul ve Eğitim Yapıları | İİİİİ- 15 | JJJJJ- 30 | KKKKK- 45 | LLLLL- 75 | MMMMM- 100 | NNNNN- 80 | OOOOO- 60 | PPPPP- 100 | QQQQQ- 15 | RRRRR- 20 | |||
SSSSS- Toplanma Amaçlı Binalar | TTTTT- 15 | UUUUU- 25 | VVVVV- 45 | WWWWW- 60 | XXXXX- 100 | YYYYY- 80 | ZZZZZ- 60 | AAAAAA- 100 | BBBBBB- 15 | CCCCCC- 20 | |||
DDDDDD- Hastaneler, Huzurevleri | EEEEEE- 15 | FFFFFF- 25 | GGGGGG- 30 | HHHHHH- 45 | İİİİİİ- 30 | JJJJJJ- 30 | KKKKKK- 15 | LLLLLL- 30 | MMMMMM- 15 | NNNNNN- 20 | |||
OOOOOO- Oteller, Pansiyonlar | PPPPPP- 15 | QQQQQQ- 20 | RRRRRR- 30 | SSSSSS- 45 | TTTTTT- 50 | UUUUUU- 40 | VVVVVV- 30 | WWWWWW- 50 | XXXXXX- 15 | YYYYYY- 20 | |||
ZZZZZZ- Apartmanlar | AAAAAAA- 15 | BBBBBBB- 30 | CCCCCCC- 30 | DDDDDDD- 75 | EEEEEEE- 50 | FFFFFFF- 40 | GGGGGGG- 30 | HHHHHHH- 50 | İİİİİİİ- 15 | JJJJJJJ- 20 | |||
(1) Kolay alevlenici ve yoğun duman çıkarıcı malzeme bulundurulmayan endüstriyel amaçlı yapılarda tek ve iki yönlü uzaklık ½ oranında artırılabilir. | |||||||||||||
Not: Kaçış mesafeleri için, dış kaçış geçitlerinde yağmurlama sistemli binalardaki, açık otoparklarda ise yağmurlama sistemli otopark kaçış mesafeleri esas alınır.
|
|||||||||||||
Ek-6 Bir Sıra İçindeki Koltuk Sayısı
Sıra genişliği | Bir sıradaki en çok koltuk sayısı | |
mm | çıkış yolu bir yanda | çıkış yolu iki yanda |
300-324 | 7 | 14 |
325-349 | 8 | 16 |
350-374 | 9 | 18 |
375-399 | 10 | 20 |
400-424 | 11 | 22 |
425-449 | 11 | 24 |
450-474 | 12 | 26 |
475-499 | 12 | 28 |
500 ve üzeri | Kaçış yolu ile sınırlı |
Ek-7 Otomatik Algılama Sistemi Gereken Binalar
Yapı Yüksekliği
(m) |
Bina toplam kapalı alanı (m2) | ||
1. Konutlar | >51,50 | – | |
2. Konaklama Amaçlı Binalar | >6,50 | >1000 | |
3. Kurum Binaları | Eğitim Tesisleri | >21,50 | >5000 |
Yataklı Sağlık Tesisleri | >6,50 | >1000 | |
Ayakta tedavi ve diğer sağlık tesisleri | >21,50 | >2000 | |
4. Büro Binaları | >30,50 | >5000 | |
5.Ticaret Amaçlı Binalar (1) | > 12,50 | >2000 | |
6.Endüstriyel Amaçlı Yapılar (2) | >21,50 | >7500 | |
7.Toplanma Amaçlı Binalar | Yeme içme | >12,50 | >2000 |
Eğlence | >12,50 | >2000 | |
Müze ve sergi alanları | >6,50 | >5000 | |
Terminaller | > 6,50 | >5000 | |
8. Depolar | >6,50 | >5000 | |
9. Yüksek Tehlikeli Yerler | >6,50 | >1000 | |
(1) Sebze ve meyve halleri, balık halleri, et borsaları, metal yedek parça bulunan yerler ile benzeri yangın riski olmayan yerler hariç.
(2) Metal işleme ve montaj vb yangın riski olmayan yerler hariç. |
KKKKKKK- Ek-8
LLLLLLL- Yağmurlama Sisteminde Su Deposu En az Hacmi
MMMMMMM- Ek-8/A Yağmurlama Sisteminde Düşük Tehlike ve Orta Tehlike İçin Su Deposu En Az Hacmi
NNNNNNN-
OOOOOOO-
PPPPPPP- Grup |
QQQQQQQ- h (m): en alttaki ve en üstteki yağmurlama başlıkları arasındaki yükseklik | RRRRRRR- Su deposu en az hacmi
SSSSSSS- (m3) |
TTTTTTT- Düşük Tehlike – Islak veya ön uyarılı | UUUUUUU- h ≤ 15
VVVVVVV- 15 < h ≤ 30 WWWWWWW- 30 < h ≤ 45 |
XXXXXXX-
YYYYYYY- 9 ZZZZZZZ- 10 AAAAAAAA- 11 |
BBBBBBBB- Orta Tehlike-1 – Islak veya ön uyarılı | CCCCCCCC- h ≤ 15
DDDDDDDD- 15 < h ≤ 30 EEEEEEEE- 30 < h ≤ 45 |
FFFFFFFF-
GGGGGGGG- 55 HHHHHHHH- 70 İİİİİİİİ- 80 |
JJJJJJJJ- Orta Tehlike-1 – Kuru veya alternatif
KKKKKKKK- Orta Tehlike-2 – Islak veya ön uyarılı |
LLLLLLLL- h ≤ 15
MMMMMMMM- 15 < h ≤ 30 NNNNNNNN- 30 < h ≤ 45 |
OOOOOOOO-
PPPPPPPP- 105 QQQQQQQQ- 125 RRRRRRRR- 140 |
SSSSSSSS- Orta Tehlike-2 – Kuru veya alternatif
TTTTTTTT- Orta Tehlike-3 – Islak veya ön uyarılı |
UUUUUUUU- h ≤ 15
VVVVVVVV- 15 < h ≤ 30 WWWWWWWW- 30 < h ≤ 45 |
XXXXXXXX-
YYYYYYYY- 135 ZZZZZZZZ- 160 AAAAAAAAA- 185 |
BBBBBBBBB- Orta Tehlike-3 – Kuru veya alternatif
CCCCCCCCC- Orta Tehlike-4 – Islak veya ön uyarılı |
DDDDDDDDD- h ≤ 15
EEEEEEEEE- 15 < h ≤ 30 FFFFFFFFF- 30 < h ≤ 45 |
GGGGGGGGG-
HHHHHHHHH- 160 İİİİİİİİİ- 185 JJJJJJJJJ- 200 |
KKKKKKKKK- Orta Tehlike-4 – Kuru veya alternatif | LLLLLLLLL- Hidrolik Hesap kullanılır |
MMMMMMMMM-
NNNNNNNNN-
OOOOOOOOO-
PPPPPPPPP- Ek-8/B Yağmurlama Sisteminde Yüksek Tehlike İçin Su Deposu En Az Hacmi
QQQQQQQQQ-
RRRRRRRRR- Birim alan için dizayn debisi (tasarım yoğunluğu)
SSSSSSSSS- litre/dak/m2 |
TTTTTTTTT- Su deposu en az hacmi (m3) | |
UUUUUUUUU- Islak Sistem | VVVVVVVVV- Kuru Sistem | |
WWWWWWWWW- 7.5
XXXXXXXXX- 10.0 YYYYYYYYY- 12.5 ZZZZZZZZZ- 15.0 AAAAAAAAAA- 17.5 BBBBBBBBBB- 20.0 CCCCCCCCCC- 22.5 DDDDDDDDDD- 25.0 EEEEEEEEEE- 27.5 FFFFFFFFFF- 30.0 |
GGGGGGGGGG- 225
HHHHHHHHHH- 275 İİİİİİİİİİ- 350 JJJJJJJJJJ- 425 KKKKKKKKKK- 450 LLLLLLLLLL- 575 MMMMMMMMMM- 650 NNNNNNNNNN- 725 OOOOOOOOOO- 800 PPPPPPPPPP- 875 |
QQQQQQQQQQ- 280
RRRRRRRRRR- 345 SSSSSSSSSS- 440 TTTTTTTTTT- 530 UUUUUUUUUU- 560 VVVVVVVVVV- 720 WWWWWWWWWW- 815 XXXXXXXXXX- 905 YYYYYYYYYY- 1000 ZZZZZZZZZZ- 1090 |
Ek-8/C Yangın Dolapları ve Hidrant Sistemi İçin İlâve Edilecek Su İhtiyaçları
Bina Tehlike Sınıfı | İlave edilecek
Yangın Dolabı Debisi (litre/dak) |
İlave edilecek
Hidrant Debisi (litre/dak) |
Süre
(dak) |
Düşük tehlike | 100 | 400 | 30 |
Orta Tehlike-1 | 100 | 400 | 60 |
Orta Tehlike-2-3-4 | 100 | 1000 | 60 |
Yüksek Tehlike | 200 | 1500 | 90 |
Ek-9 LPG Tüplerinin Bina Dışında Depolanmasında Asgari Emniyet Uzaklıkları
Depolanan toplam LPG
miktarı (kg) |
Bina, bina grupları ve
komşu arsa sınırı (m) |
Cadde, kaldırım, okul, cami, hastahane ve kamuya açık diğer yerlere (m) |
0 – 1250 | 0 | 3 |
1251 – 2700 | 3 | 6 |
2701 – 4500 | 6 | 12 |
4501’ den fazla | 8 | 15 |
Ek-10 Dökme LPG Tankları Asgari Emniyet Uzaklıkları
Beher Tankın
Su Hacmi m³ |
Yer altı
Tankları m |
Yerüstü
Tankları m |
Tankların
Birbirinden Uzaklığı m |
0.5’den az | 3 | 3 | 1 |
0.5- 1.0 | 3 | 3 | 1 |
1.0-1.9 | 3 | 3 | 1 |
1.9-7.6 | 3 | 7.6 | 1 |
7.6-114 | 15 | 15 | 1.5 |
114-265 | 15 | 23 | Birbirine komşu tankların çaplarının toplamının ¼ ü |
265-341 | 15 | 30 | |
341-454 | 15 | 38 | |
454-757 | 15 | 61 | |
757-3785 | 15 | 91 | |
3785 den fazla | 15 | 122 | |
Not: a) Tank sahası çevresine en az 1,5 m yüksekliğinde betonarme ve eşdeğeri malzemeden yangına 4 saat dayanıklı duvar yapılması hâlinde, tabloda belirtilen mesafeler 1/3 oranında azaltılır.
b) Yukarıda belirtilen duvara ilave olarak tankın yarı çap seviyesinden itibaren yere bakan alt yüzeyine, ayaklar da dahil olmak üzere, yangına dayanıklı malzeme ile 2 saat ısı ve yangına karşı yalıtım yapılması halinde, tabloda belirtilen mesafeler 1/2 oranında azaltılır. |
Ek-11 Yanıcı ve Parlayıcı Sıvıların Depolama Yerine Göre Depolama Miktarları
Miktarı (litre) | ||
Depolama Yeri | Sınıf IA | Sınıf IB, Sınıf IC Sınıf II |
Zemin seviyesi ve
üstündeki depo hacimleri |
20 – 60 | 100 – 300 |
Açıkta kurulu depolar | 20 – 200 | 40 – 600 |
Ek-12
Yanıcı ve Parlayıcı Sıvıların Depolanması
Ek-12/A Yanıcı ve Parlayıcı Sıvıların Depo Binası İçinde Depolanması
Yanıcı ve parlayıcı sıvı sınıfı | Orijinal depolama kaplarında toplam miktar | Taşınabilir depolama tanklarında toplam miktar |
Toplam kap hacmi (litre) | Toplam tank hacmi (litre) | |
IA |
2,500 | – |
IB | 5,000 | 7,500 |
IC | 10,000 | 5,000 |
II | 30,000 | 40,000 |
IIIA | 100,000 | 150,000 |
IIIB | 200,000 | 300,000 |
Ek-12/B Yanıcı ve Parlayıcı Sıvıların Bina İçinde Depolanması (1)
En fazla Depolama Alanı
(m2) |
Müsaade edilebilir miktar
(litre/ Döşeme Alanı m2) |
Yangına dayanıklılık (dakika) | Yangın korunumu (2) |
15 | 70 | 60 | YOK |
15 | 175 | 60 | VAR |
50 | 140 | 120 | YOK |
50 | 350 | 120 | VAR |
(1) Yanıcı ve parlayıcı sıvıların işlendiği fabrika ve atölye binalarında işlemin yürütüldüğü alandan tecrit edilmiş bir alandır.
(2) Yangın korunumu, yağmurlama sistemi, karbondioksit, kuru kimyevi toz veya diğer uygun bir sistem ile sağlanır. Sınıf IA Sınıf IB sıvı toplam miktarı Ek-12’deki değerini aşmaz. |
Ek-12/C Açıkta Kurulu Yerüstü Tankları ile İlgili Asgari Emniyet Mesafeleri
Tank Hacmi (Litre) | Komşu arsa sınırına, ana trafik yollarına veya demir yollarına uzaklıkları
(metre) |
Tesise ait idari binalara uzaklıkları
(metre) |
Tankların Birbirinden Uzaklığı
(metre) |
1.000 veya daha az | 1.5 | 1.5 | |
1001–3000 | 3.0 | 1.5 | 1 |
3.001–45.000 | 5.0 | 1.5 | 1 |
45.001–115.000 | 7.0 | 1.5 | 1.5 |
115.001–190.000 | 10.0 | 3.0 | Birbirine komşu tankların çaplarının toplamının ¼ ü |
190.001- 375.000 | 15.0 | 5.0 | |
375.001–1.900.000 | 25.0 | 7,5 | |
1.900.001–3.750.000 | 30.0 | 10.0 | |
3.750.001- 7.550.000 | 40.0 | 15.0 | |
7.550.001–11.375.000 | 50.0 | 17.5 | |
11.375.001 veya daha fazla | 55.0 | 20.0 | |
Mesafeler tank dış cidarlarından ölçülen en kısa mesafedir.
Tank tesis sahasında dökülen sıvıların kolayca biriktirileceği havuzlama sistemi yaptırılır. Tankların tamamı yağmur, drenaj ve kanalizasyon sisteminden ayrı olarak bir kanal sistemi ile ve uygun bir eğimle bu havuz sistemine bağlanır. |
Ek-12/Ç Yeraltı Tankları ile İlgili Asgari Emniyet Mesafeleri
Tank Hacmi (Litre) |
Yeraltı tanklarının komşu arsa sınırına, ana trafik yollarına veya demir yollarına uzaklıkları (metre) |
Tankların Birbirinden Uzaklığı (metre)
|
500 veya daha az | 0 | 0 |
500–3000 | 3.0 | 1.0 |
3.001–10.000 | 5.0 | 1.0 |
10.001–50.000 | 7.5 | 1.0 |
50.001–120.000 | 10.0 | 1.5 |
120.001- 250.000 | 15.0 |
Birbirine komşu tankların çaplarının toplamının ¼ ü |
250.001–600.000 | 15.0 | |
600.001–1.200.000 | 15.0 | |
1.200.001- 5.000.000 | 15.0 | |
5.000.000 den büyük | 15.0 |
Mesafeler Tank dış cidarlarından ölçülen en kısa mesafedir
Ek-12/D Taşınabilir Kaplar ile Depolamada Koruyucu Bölge Genişliği
Depolanan Hacim | Koruyucu Bölge Genişliği |
10-30 m³ | 10 m. |
30-100 m³ | 20 m. |
200 m³’den büyük | 30 m. |
Ek-13 Akaryakıt Servis İstasyonlarında Asgari Emniyet Mesafeleri (m)
|
Akaryakıt
Tankı Yeraltı(1) |
Akaryakıt
Pompası Adası |
Tank
Havalan. Borusu |
Tank
Doldurma Ağzı |
İdari
Bina(2)
|
Komşu
Arsa Sınırı |
Karayolu
(Şehiriçi) Sınırı |
Karayolu
(Şehirlerarası) Arsa Sınırı |
Topluma
Açık Yerler(3) |
Hastane Okul Arsa
Sınırı (4) |
Akaryakıt Tankı
Yeraltı |
0,5 | 2 | 7,5 | 5 | 15 | 25 | 50 | |||
Akaryakıt Pompası
(Dispenser) Adası |
0 | 6 | 6 | 6 | 6 | 7,5 | 6 | 6 | 25 | 50 |
Tank Havalandırma
Borusu |
0 | 6 | 1 | 5(5) | 5 | 3 | 6 | 25 | 50 | |
Tank Doldurma
Ağzı |
0 | 6 | 1 | 5 | 5 | 5 | 6 | 25 | 50 | |
(1) Tank dış cidarlarından ölçülen en kısa mesafedir.
(2) İstasyonun idari, ticari ve sosyal faaliyetlerinin yürütüldüğü, istasyona ait makina ve donanımların bakımlarının yapıldığı, istasyonun ihtiyacı olan, elektrik, basınçlı hava ve su temin ünitelerinin bulunduğu yapılardan meydana gelen idari bürolarda bodrum katı bulunamaz, Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihinden önce inşa edilmiş istasyonlarda bodrum kat mevcut ise, bodrum kat girişi ve bodrum katın herhangi bir açıklığı havalandırma borusu çıkış ucu, doldurma ağzı, tank ve dağıtım birimleri ile aksi cephede (girişi arkadan) olması ve girişte eşik ve eşikten sonra dışarıya doğru bir meyil bulunması şarttır. (3) Topluma açık yerler: Konaklama, tören, ibadet, eğlence, yeme, içme, ulaşım, araç bekleme, alış veriş gibi sebeplerle 50 veya daha fazla kişinin bir araya gelebildiği bütün binalar veya bunların bu amaçla kullanılan bölümlerini kapsar (3), (4) Bu sütunlardaki mesafeler mevcut binalar ve mevcut akaryakıt istasyonları için % 60 azaltılır. Bu sütunlardaki mesafeler istasyonda sadece motorin tankı olması hâlinde mevcut ve yeni istasyonlarda % 50 azaltılabilir. (5) Akaryakıt istasyonlarında, binaların pencere, kapı, klima, aydınlatma sistemi gibi herhangi bir açıklığı olmayan cephesine 0 metre olabilir. Nefeslik ağzı, çatı veya elemanlarından en az 3,6 m yüksekte olmalıdır. Toplam yükseklik 9 m’yi aşmamalıdır
|
Ek-14
Çıkışlara Götüren En Uzun Kaçış Uzaklıkları
Kullanım Sınıfı |
Tek yön
en çok uzaklık (m) |
İki yön
en çok uzaklık (m) |
||
Yağmurlama sistemi yok | Yağmurlama sistemli | Yağmurlama sistemi yok | Yağmurlama sistemli | |
AAAAAAAAAAA- Yüksek Tehlikeli Yerler | BBBBBBBBBBB- 10 | CCCCCCCCCCC- 20 | DDDDDDDDDDD- 20 | EEEEEEEEEEE- 35 |
FFFFFFFFFFF- Endüstriyel Amaçlı Yapılar(1) | GGGGGGGGGGG- 15 | HHHHHHHHHHH- 25 | İİİİİİİİİİİ- 30 | JJJJJJJJJJJ- 60 |
KKKKKKKKKKK- Yurtlar, Yatakhaneler | LLLLLLLLLLL- 15 | MMMMMMMMMMM- 30 | NNNNNNNNNNN- 45 | OOOOOOOOOOO- 75 |
PPPPPPPPPPP- Mağazalar, Dükkânlar, Marketler | QQQQQQQQQQQ- 15 | RRRRRRRRRRR- 25 | SSSSSSSSSSS- 45 | TTTTTTTTTTT- 60 |
UUUUUUUUUUU- Büro Binaları | VVVVVVVVVVV- 15 | WWWWWWWWWWW- 30 | XXXXXXXXXXX- 45 | YYYYYYYYYYY- 75 |
ZZZZZZZZZZZ- Otoparklar ve Depolar(1) | AAAAAAAAAAAA- 15 | BBBBBBBBBBBB- 25 | CCCCCCCCCCCC- 45 | DDDDDDDDDDDD- 60 |
EEEEEEEEEEEE- Okul ve Eğitim Yapıları | FFFFFFFFFFFF- 15 | GGGGGGGGGGGG- 30 | HHHHHHHHHHHH- 45 | İİİİİİİİİİİİ- 75 |
JJJJJJJJJJJJ- Toplanma Amaçlı Binalar | KKKKKKKKKKKK- 15 | LLLLLLLLLLLL- 25 | MMMMMMMMMMMM- 45 | NNNNNNNNNNNN- 60 |
OOOOOOOOOOOO- Hastaneler, Huzurevleri | PPPPPPPPPPPP- 15 | QQQQQQQQQQQQ- 25 | RRRRRRRRRRRR- 30 | SSSSSSSSSSSS- 45 |
TTTTTTTTTTTT- Oteller, Pansiyonlar | UUUUUUUUUUUU- 15 | VVVVVVVVVVVV- 20 | WWWWWWWWWWWW- 30 | XXXXXXXXXXXX- 45 |
YYYYYYYYYYYY- Apartmanlar | ZZZZZZZZZZZZ- 15 | AAAAAAAAAAAAA- 30 | BBBBBBBBBBBBB- 30 | CCCCCCCCCCCCC- 75 |
DDDDDDDDDDDDD- (1)Kolay alevlenici ve yoğun duman çıkarıcı malzeme bulundurulmayan endüstriyel tesis ve depolarında uzaklık en çok 2 katına kadar artırılabilir. |
IN
ZİYARETÇİ YORUMLARI
SORU SORABİLİR VEYA MESAJ YAZABİLİRSİNİZ